Ian Buchanan, Deleuze üzerine kitabında, Deleuze düşüncesini aşkın ampirizm olarak adlandırır. (21) Ampirizm terimi geleneksel olarak bilginin deneyim yolu ile edinildiği bir süreci işaret eder. Bilgi sadece başlangıç noktası olarak deneyime dayanmaz, tamamen deneyimden edinilen, bir anlamda edinilmiş deneyimlerin toplamı olarak tanımlanır. İşte, Deleuze de kendi Hume okumasında iki önemli ampirizm eleştirisi geliştirir. Bunlardan ilki, geleneksel ampirizmin bilgi tanımına ilişkindir. Ona göre, klasik ampirizmin hayati sorunu bilginin bir amaç olarak tanımlanmasıdır; çünkü der, bilgi bir pratik etkinliğe onu gerçekleştirmenin aracı olarak sıkıca bağlıdır. Ortaya çıkardığı eylemle ilişkisi dışında bilgi yoktur; deneyim dolayımı ile bilmek bastırılamaz biçimde eyleme sürükler, ya da bilmek ama bilinene ilişmeden eylemek olanaksızdır. Kuşkusuz —kolayca kestirilebileceği gibi— bu ilişki bir öncelik-sonralık ya da temel ilişkisi değildir, dolayısıyla söylenmek istenen bilginin eylemin temeli, öncülü olduğu değil, basitçe birbirleri ile sıkıca ilişkili oldukları, sırası öngörülemez bir biçimde birbirlerini izledikleri, bilmenin bir tür eylem, ya da eylemin bir tür bilgi olmasıdır.
(21) Ian Buchanan; Deleuzism: A Metacommentary, Edinburgh University Press, Edinburgh, 2000, 3. Bölüm, özellikle s.: 83-86.
bulent tanju
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder