İkinci olarak, Deleuze’e göre, geleneksel ampirizm ilişkilerin rolünü görmez. Sadece deneyim üzerine inşa edilerek, görüngülerin ilişkisel yönlerini ihmal eder, daha doğrusu ilişkilerin görüngülere içkin olduklarını varsayar. Oysa, ona göre, ampirizmin tek olası tanımı ilişkilerin görüngülere dışsal olduğu kabulu ile olanaklıdır. Başka bir ifade ile, şeyler arasında kurulan ilişkiler şeylere içkin değildir, baştan onların içinde değil, aksine dışsaldırlar ve kendi mekânlarını işgal ederler. Dolayısıyla, Deleuze sadece deneyim tarafından tanımlanan değil, fakat ilişkiler tarafından tanımlanan bir ampirizm kavramsallaştırır. Bu önermenin sonucu, dünyanın deneyimlenmesinin algılar arasında ilişkiler kurulduğu sürece anlamlı olduğu ve anlama eyleminin de tam bu farklı deneyimlerin, aralarında kurulan ilişkiler yolu ile karıştırılması/birleştirilmesi sürecinden ibaret olduğudur.
özneyi verili olana gömer
Böylece, verili olandan yükselerek, verili olanın aşkın bilgisine erişmek olarak betimlenebilecek klasik aşkınlaştırıcı yanıt yassıltılarak bir yüzey üzerinde/içinde harekete dönüştürülür; özne ve ilişkileri içkinlik düzleminin dışında, yukarısında olmak yerine içinde konumlanır.
(22) Öznelliğin ve düşüncenin üretiminin içkinlik düzlemi üzerinde/içinde bir hareket/eylem olarak başarılı bir betimlemesi için bkz.: Branka Arsic; Thinking Leaving, (Deleuze and Space, ed.: Ian Buchanan & Gregg Lambert, Edinburgh University Press, Edinburgh, 2005 içinde) s.: 126-143.
Verili olan, özne ve aralarındaki ilişkiler, eşit önemde ve birbirlerinden ayrı kendilikler olarak aynı düzlem üzerinde yer alırlar. Bu kavramsallaştırma, öznenin ilişkisel niteliğini merkeze alır; özne ilişkiler kurma süreci içinde ve bu süreçle ortaya çıkar, ilişkilerle kurulur. Özne verili olan tarafından biçimlendirilmek yerine, verili olanla bir dizi üretici, yaratıcı karşılıklı ilişki içine girer ve içinde bulunduğu çevresini biçimlendirirken kendisi de biçimlenir. Her tür etkinlik, pratik ve yaratıcı, düşünen bir imalattır; bağlamının sonucu olan ya da bağlamını önceleyen özne kavramı yerini yaratıcı bir ilişkisellik içinde imalatı ile kurulan özne kavramına bırakır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder